Trong cuộc sống, các tranh chấp liên quan đến đất đai thường là một trong những vấn đề phức tạp và dễ gây ra những hệ lụy xã hội. Điều đáng lo ngại là, trong nhiều trường hợp, các cơ quan có thẩm quyền lại không thực hiện đúng trách nhiệm của mình trong việc tổ chức hòa giải, đẩy người dân vào tình thế khó khăn và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi chính đáng của họ. Bài viết này sẽ tập trung phân tích quy trình pháp lý để khởi kiện hành vi không thực hiện hòa giải đối với tranh chấp đất đai, nhằm giúp quý khách hàng bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Cơ Sở Xác Định Hành Vi Không Hòa Giải Tranh Chấp Đất Đai Các Trường Hợp Bắt Buộc Hòa Giải Tại UBND Cấp Xã: Theo Luật Đất đai 2024, mọi tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất đều phải trải qua quy trình hòa giải tại UBND cấp xã trước khi được đưa ra xét xử tại tòa án. Đáng lưu ý, đối với các tranh chấp về quyền sử dụng đất, việc không thực hiện hòa giải tại cấp xã sẽ khiến hồ sơ không đủ điều kiện để khởi kiện tại tòa án. Trường Hợp Không Bắt Buộc Hòa Giải Tại UBND Cấp Xã: Các tranh chấp không liên quan trực tiếp đến quyền sử dụng đất, ví dụ như tranh chấp thừa kế, phân chia tài sản chung hoặc các tranh chấp phát sinh từ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, không yêu cầu phải qua thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã. Các Căn Cứ Để Xác Định Hành Vi Không Hòa Giải Của Cơ Quan Nhà Nước: Cơ sở pháp lý: Khi cơ quan nhà nước (cụ thể là UBND cấp xã) từ chối hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải đúng quy định, đây có thể được xem là hành vi vi phạm pháp luật. Các căn cứ cụ thể: Bao gồm việc không xử lý đơn yêu cầu hòa giải, vượt quá thời hạn hòa giải quy định, từ chối hòa giải một cách vô căn cứ, hoặc cố tình trì hoãn quá trình hòa giải. Trình Tự Khởi Kiện Hành Vi Không Hòa Giải Tranh Chấp Đất Đai Bước 1: Gửi Hồ Sơ Khởi Kiện Đến Tòa Án Có Thẩm Quyền: Người khởi kiện có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại Tòa án, gửi qua đường bưu điện, hoặc sử dụng Cổng thông tin điện tử của Tòa án nếu có. Hồ sơ khởi kiện cần bao gồm: Đơn khởi kiện: Cần ghi rõ thông tin về Tòa án được yêu cầu giải quyết, thông tin của người khởi kiện và bị kiện, nội dung hành vi hành chính bị khiếu kiện, và yêu cầu Tòa án giải quyết. Chứng cứ: Bao gồm bản sao các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, bản sao đơn yêu cầu hòa giải đã được gửi, biên bản xác minh, và các chứng cứ khác chứng minh hành vi không hòa giải của UBND cấp xã. Các tài liệu bổ sung: Nếu chưa thể nộp đủ chứng cứ ngay, người khởi kiện có trách nhiệm bổ sung trong quá trình giải quyết vụ án. Bước 2: Tòa Án Tiếp Nhận Và Xử Lý Đơn Khởi Kiện: Tòa án sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ và phân công Thẩm phán. Thẩm phán có thể yêu cầu bổ sung thông tin, thụ lý vụ án, chuyển đơn đến Tòa án có thẩm quyền khác, hoặc trả lại đơn nếu hồ sơ không đủ điều kiện. Bước 3: Thụ Lý Vụ Án: Sau khi nhận đủ đơn và các tài liệu cần thiết, Tòa án sẽ yêu cầu người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí. Vụ án sẽ chính thức được thụ lý khi biên lai nộp án phí được xuất trình, hoặc ngay khi có thông báo về việc thụ lý đối với trường hợp được miễn án phí. Bước 4: Chuẩn Bị Xét Xử: Thời gian chuẩn bị xét xử là 04 tháng, có thể được gia hạn thêm 02 tháng nếu cần thiết. Trong giai đoạn này, Thẩm phán sẽ thu thập chứng cứ, yêu cầu các bên bổ sung tài liệu và tổ chức phiên họp để kiểm tra các chứng cứ. Bước 5: Mở Phiên Tòa Sơ Thẩm: Phiên tòa phải được mở trong vòng 20 ngày kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử. Sau phiên tòa, bản án sẽ được cấp cho các đương sự và có hiệu lực pháp luật sau 30 ngày nếu không có kháng cáo. Bước 6: Kháng Cáo, Kháng Nghị (Nếu Có): Đương sự có quyền kháng cáo bản án lên Tòa án cấp phúc thẩm. Viện kiểm sát cũng có quyền kháng nghị nếu phát hiện có vi phạm pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án. Thời Gian Khởi Kiện Theo Luật Tố tụng hành chính 2015, thời hiệu khởi kiện là 1 năm, tính từ thời điểm người khởi kiện biết hoặc nhận được hành vi hành chính hoặc quyết định hành chính. Đối với hành vi không hòa giải tranh chấp đất đai, thời gian này được tính từ các sự kiện sau: Ngày nhận được hoặc biết quyết định từ chối hòa giải của UBND cấp xã. Ngày tiếp theo sau khi hết thời gian hòa giải quy định (tức là ngày thứ 31 kể từ khi UBND nhận đơn yêu cầu). Thời điểm người khởi kiện nhận thức được hành vi cố tình trì hoãn hoặc kéo dài thời gian hòa giải một cách không hợp lý. Trong trường hợp xảy ra sự kiện bất khả kháng (như ốm đau nặng, thiên tai, dịch bệnh,…) khiến người khởi kiện không thể thực hiện quyền khởi kiện của mình, thời gian này sẽ không được tính vào thời hiệu khởi kiện. Cơ Quan Có Thẩm Quyền Giải Quyết: Cơ quan có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp huyện, nơi có UBND cấp xã bị kiện, theo quy định về thẩm quyền theo cấp hành chính. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.