Trong thời đại số, việc ứng dụng công nghệ vào việc gìn giữ di sản văn hóa và lịch sử đang ngày càng trở nên thông dụng. Thuật ngữ “Số hóa địa chỉ đỏ” được nhiều cơ quan và tổ chức địa phương áp dụng để chỉ quá trình này, không chỉ nhằm mục đích bảo tồn các di tích và hiện vật lịch sử mà còn giúp quảng bá và tôn vinh những giá trị văn hóa, đảm bảo chúng không bị mai một theo thời gian. I. Định nghĩa “Số hóa địa chỉ đỏ” “Số hóa địa chỉ đỏ” là việc biến đổi thông tin, tài liệu và hình ảnh liên quan đến các địa điểm lịch sử của cuộc Cách mạng Kháng chiến thành dữ liệu số, giúp việc quản lý, bảo quản và phân phối trên internet trở nên thuận lợi hơn. Những địa điểm này thường được biết đến là di tích lịch sử cấp quốc gia hoặc đô thị, đánh dấu các sự kiện lịch sử quan trọng của quốc gia. Trong năm 2023, việc số hóa đã được thực hiện tại nhiều di tích lịch sử, không chỉ phục vụ cho việc học hỏi của du khách mà còn giúp cư dân địa phương tiếp cận thông tin một cách thuận tiện. Quá trình này không yêu cầu công nghệ cao siêu hay chi phí đắt đỏ; việc tạo mã QR cho các địa điểm cũng là một phần trong quá trình số hóa. II. Ví dụ về việc số hóa địa chỉ đỏ 2.1 Chương trình số hóa tại Hà Nội Với một chiếc smartphone, cư dân và du khách có thể quét mã QR để tìm hiểu về các di tích lịch sử một cách dễ dàng. Chương trình số hóa ở Hà Nội đã hoàn thành giai đoạn đầu, với việc tích hợp công nghệ ảnh 360 độ vào các di tích, tạo nên những trải nghiệm thực tế ảo sinh động. Số hóa 322 địa chỉ đỏ đã giúp đồng bộ hóa thông tin và hình ảnh, làm cho việc lưu trữ và quảng bá di sản văn hóa của Thủ đô trở nên dễ dàng hơn. Công nghệ thực tế ảo và mã QR đã cho phép du khách khám phá các di tích lịch sử một cách toàn diện và chi tiết ngay trên thiết bị di động của mình. 2.2 Dự án ký họa số hóa di sản văn hóa Bắt đầu từ năm 2017, dự án này xuất phát từ một nhóm sinh viên yêu hội họa và muốn tìm hiểu sâu hơn về lịch sử và văn hóa Việt Nam. Họ đã dùng nghệ thuật vẽ để ghi chép và bảo tồn những giá trị di sản. Sau hơn năm năm, nhóm đã số hóa các địa điểm lịch sử và danh lam thắng cảnh của Việt Nam. Việc chuyển đổi thành dữ liệu số đã nâng cao chất lượng hình ảnh của các tác phẩm ký họa, không chỉ làm cho việc lưu trữ và chia sẻ trên mạng xã hội thuận tiện hơn mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận cho du khách quốc tế và trở thành nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ trong việc tìm hiểu và yêu thích lịch sử dân tộc. 2.3 Chương trình số hóa tại Đà Nẵng Năm 2023, Thành Đoàn Đà Nẵng đã tổ chức lễ khánh thành dự án “Số hóa địa chỉ đỏ”, một sáng kiến để quảng bá và bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời thúc đẩy du lịch cộng đồng. Trong Tháng Thanh niên, đã có 74/86 địa điểm lịch sử và văn hóa nổi tiếng tại Đà Nẵng được số hóa. Mục tiêu là phổ biến thông tin qua internet và mạng xã hội, sử dụng công nghệ thông tin để số hóa và tích hợp thông tin vào mã QR đa ngôn ngữ, được dán tại các cơ quan, đơn vị và trường học. Dự án cũng bao gồm việc xây dựng các bài thuyết minh về các di tích và chuyển đổi chúng thành dữ liệu số để tích hợp vào mã QR. III. Những lợi ích từ việc số hóa địa chỉ đỏ Trong thời đại số, việc tích hợp công nghệ vào lĩnh vực du lịch bằng cách số hóa di tích lịch sử đã trở thành xu hướng tất yếu. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật từ việc này: Phát huy giá trị văn hóa: Số hóa di tích không chỉ là bước tiến trong việc bảo tồn di sản mà còn thể hiện sự đổi mới trong việc áp dụng công nghệ thông tin, góp phần phát triển du lịch thông minh. Truy cập thông tin dễ dàng: Số hóa giúp thông tin về di tích trở nên dễ tiếp cận, thu hút du khách trong và ngoài nước khám phá văn hóa, lịch sử Việt Nam. Bảo vệ di tích: Số hóa là giải pháp bảo quản hiện vật khỏi tác động thời gian và môi trường, đồng thời làm cho việc quản lý di tích trở nên thuận lợi. Cập nhật thông tin linh hoạt: Số hóa cho phép quản lý và cập nhật dữ liệu di tích một cách nhanh chóng, hiệu quả. Thúc đẩy khám phá di sản: Số hóa mở ra cánh cửa cho thế hệ trẻ tiếp cận và khám phá di sản văn hóa một cách sáng tạo. IV. Tình hình số hóa di tích hiện nay Số hóa di tích đang được triển khai khắp cả nước, hỗ trợ giáo dục và giúp thanh niên tiếp cận thông tin di tích một cách thuận lợi. Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các Đoàn cấp huyện thực hiện dự án này trên toàn quốc. Các tỉnh như Đắk Lắk và Bình Dương đã tiên phong trong việc số hóa di tích, với các dự án như “Số hóa địa chỉ đỏ”, góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa và phát triển du lịch. Quá trình số hóa địa chỉ đỏ đang mở rộng, áp dụng công nghệ thông tin, AI và VR, mang lại cách tiếp cận mới mẻ cho di tích, hỗ trợ giáo dục và phát triển du lịch địa phương. Hy vọng thông tin này hữu ích cho việc nghiên cứu của bạn!
