Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (Chronic Obstructive Pulmonary Disease-COPD) là tình trạng bệnh lý biểu hiện bằng triệu chứng hô hấp mạn tính và tắc nghẽn lưu thông khí không hồi phục hoàn toàn. Nền tảng bệnh học COPD là viêm mạn tính, phá hủy và biến đổi cấu trúc phế quản-phổi có khuynh hướng tiến triển. Thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu của COPD, bên cạnh đó còn có sự góp mặt của khói từ nhiên liệu sinh khối (biomass fuels).(9). Biến đổi sâu sắc về cấu trúc hình thái và chức năng lớp biểu mô lông chuyển của niêm mạc đường hô hấp do tác động của khói thuốc lá, như đã nói ở phần trên là cơ sở khoa học của bệnh sinh của COPD. Biểu hiện của bệnh có những triệu chứng cơ bản: Ho khạc kéo dài, khó thở tăng dần, nặng ngực, chức năng thông khí bị hạn chế dòng khí thở ra cố định và dai dẳng, nặng dần lên theo thời gian và không hồi phục (chỉ số FEV1/FVC giảm mạnh). Tuy là bệnh của cơ quan hô hấp nhưng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác do tình trạng thiếu oxi mạn tính, kéo theo các rối loạn chuyển hóa toàn thân. Trong quá trình diễn biến của bệnh, COPD thường xuyên có những đợt cấp (đợt bùng phát – Acute-excacerbations) làm cho bệnh nặng dần lên. Mỗi lần nặng lên như vậy sẽ làm chức năng phổi tồi tệ hơn. Kết cục của bệnh COPD là suy hô hấp mạn tính, suy tim và tử vong. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới COPD gây ra 3,2 triệu ca tử vong mỗi năm (tức là khoảng 5% tổng số ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm). Tại Việt Nam, các ca COPD chiếm tỷ lệ 7,1% ở nam và 1,9% ở nữ từ 40 tuổi trở lên. Máy Vnvapepod giúp khử mùi thuốc lá nhanh chóng https://vnvapepod.com/blogs/news/review-saltnic-nosix-maxcool-khuay-dao-vi-giac-huong-vi-cuc-cool Khói thuốc lá là yếu tố nguy cơ đầu tiên, tại Mĩ có tới 80-90% tỷ lệ tử vong do ung thư phổi có liên quan tới thuốc lá. Những người hút thuốc lá mắc ung thư phổi hoặc chết do ung thư cao gấp 15-30 lần so với người không hút. Trong số 250 hóa chất có hại trong khói thuốc lá, có ít nhất 69 loại có thể gây ung thư, trong đó phải kể đến một số chất như Acetaldehyde, Aromatic amines, Arsenic, Benzene, Beryllium, Ethylene oxide, Formaldehyde(5)(6)…. Tỷ lệ mắc bệnh có liên quan mật thiết tới mức độ và thời gian hút. Thời gian hút càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh càng cao. Áp dụng cách tính số bao thuốc lá (20 điếu) tiêu thụ trong 1 ngày cùng với thời gian (năm) hút cho thấy những người có chỉ số tiêu thụ hơn 20 bao-năm (mỗi ngày 1 bao và trong 20 năm) là nhóm có nguy cơ ung thư phổi cũng như các bệnh mạn tính khác cao nhất. Ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu của những tử vong do ung thư trên toàn cầu.Triệu chứng sớm có thể là ho, đau ngực, sụt cân, đôi khi ho ra máu. Chẩn đoán được xác định bằng Xquang hoặc CTscanner và sinh thiết phổi (Hình 3, Tuy nhiên cũng có nhiều bệnh nhân đã có biểu hiện di căn xa mà không thấy biểu hiện triệu chứng hô hấp gì, một khi có triệu chứng lâm sàng tại phổi thì đã ở giai đoạn muộn(6)(7). Một nghiên cứu gần đây cho thấy trong số 245 người trên 40 tuổi, mặc dù chỉ số hút thuốc chỉ >10 bao-năm, có biểu hiện lâm sàng phải đi khám bệnh thì có tới 178 người (72,65%) nghi ung thư phổi, đã xác định được 136 (55,5%) là ung thư phổi các giai đoạn(8). Theo thống kê từ một phân tích gần đây, cứ hút trung bình 50 điều thuốc lá sẽ có một đột biến DNA ở mỗi tế bào phổi. Người hút một bao thuốc lá (20 điếu) mỗi ngày trong một năm sẽ tạo ra 150 đột biến ở mỗi tế bào phổi. Những đột biến này là nguy cơ tiềm ẩn của ung thư phổi. (Newscientist.com).
