Máy ảnh Bí mật nghệ thuật làng tranh dân gian Đông Hồ hơn 400 năm tuổi

Làng tranh dân gian Đông Hồ là một trong những biểu tượng rực rỡ của văn hóa truyền thống Việt Nam. Nằm ven sông Đuống, thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, làng nghề này đã tồn tại hơn 400 năm, gắn liền với lịch sử, phong tục và đời sống tinh thần của người dân Kinh Bắc. Tranh Đông Hồ không chỉ là sản phẩm nghệ thuật, mà còn là bức tranh thu nhỏ phản ánh triết lý sống, khát vọng và niềm tin của người Việt. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá hành trình, giá trị và ý nghĩa của làng tranh dân gian Đông Hồ trong dòng chảy văn hóa dân tộc.

​

Làng tranh dân gian Đông Hồ – Cội nguồn nghệ thuật truyền thống
Làng Đông Hồ vốn nổi tiếng từ thế kỷ XVI với nghề làm tranh khắc gỗ. Ban đầu, tranh được sáng tác chủ yếu để phục vụ nhu cầu trang trí trong các dịp Tết Nguyên Đán. Người dân thường mua tranh về dán lên tường với niềm tin rằng sắc màu tươi sáng sẽ mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia đình.
Điểm đặc sắc của tranh Đông Hồ nằm ở kỹ thuật in tranh độc đáo: sử dụng ván khắc gỗ và mực in làm từ nguyên liệu tự nhiên như gỗ, lá, vỏ sò, than tre. Đặc biệt, giấy in là giấy dó quét điệp – loại giấy óng ánh hạt vỏ sò, tạo nên vẻ đẹp riêng biệt, khó lẫn.
Mỗi bức tranh đều thể hiện sự mộc mạc, gần gũi nhưng giàu ý nghĩa nhân văn. Từ hình ảnh gà, lợn, cá, đến cảnh sinh hoạt lao động, tất cả phản ánh đời sống tinh thần phong phú và triết lý sống giản dị mà sâu sắc của người dân Việt.

Giá trị văn hóa và tinh thần của tranh Đông Hồ
Không chỉ đơn thuần là sản phẩm nghệ thuật, tranh Đông Hồ còn mang trong mình giá trị văn hóa to lớn. Qua từng bức tranh, người ta thấy được triết lý sống "nhân – nghĩa – lễ – trí – tín" và niềm tin hướng thiện.
Ví dụ, tranh "Đám cưới chuột" không chỉ vui nhộn mà còn châm biếm nhẹ nhàng thói tham nhũng. Tranh "Lợn âm dương" biểu tượng cho sự sung túc, phồn thịnh. Tranh "Gà đàn" lại thể hiện ước mong con cháu đông đúc, gia đình hạnh phúc.
Những tác phẩm này vừa là nghệ thuật, vừa là thông điệp giáo dục đạo đức, phản ánh tư tưởng dân gian của người Việt trong suốt hàng thế kỷ. Vì thế, làng tranh dân gian Đông Hồ được coi là một “bảo tàng sống” của triết lý văn hóa và nhân sinh quan Việt Nam.

​

Thách thức và nỗ lực bảo tồn làng tranh dân gian Đông Hồ
Trong dòng chảy hiện đại, nghề làm tranh Đông Hồ từng đứng trước nguy cơ mai một. Sự cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp giá rẻ và sự thay đổi thị hiếu đã khiến nhiều gia đình bỏ nghề.
Tuy vậy, nhờ nỗ lực của các nghệ nhân cùng sự quan tâm của Nhà nước và cộng đồng, làng nghề đang dần hồi sinh. Nhiều chương trình bảo tồn, triển lãm, lớp học truyền nghề đã được tổ chức. Du khách khi đến Bắc Ninh ngày nay có thể ghé thăm làng tranh dân gian Đông Hồ, trải nghiệm quy trình in tranh, tìm hiểu về lịch sử và mang về những bức tranh độc đáo làm kỷ niệm.