Y Tế Đốt ngải cứu có tác dụng gì? Liệu pháp cổ truyền giúp giảm đau, tăng cường sức khỏe

Trong y học cổ truyền phương Đông, ngải cứu là một loại dược liệu có vai trò đặc biệt trong nhiều phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc. Ngoài việc ăn, uống, xông hoặc đắp ngoài da, đốt ngải cứu – hay còn gọi là cứu ngải – là liệu pháp trị liệu bằng nhiệt rất hiệu quả, được sử dụng từ lâu trong Đông y. Vậy đốt ngải cứu có tác dụng gì, cơ chế hoạt động ra sao, có nên áp dụng thường xuyên không? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.



1. Đốt ngải cứu là gì?


Đốt ngải cứu (hay còn gọi là cứu ngải, hơ ngải, ngải cứu cứu**) là phương pháp sử dụng ngải cứu phơi khô, vo thành điếu (giống điếu xì gà), đốt nóng và hơ lên các huyệt đạo hoặc vùng bị đau nhức trên cơ thể. Phương pháp này dựa trên nguyên lý trị liệu bằng nhiệt và tinh dầu để kích thích tuần hoàn máu, thông kinh lạc, giải hàn, giảm đau và tăng cường chức năng tạng phủ.



2. Đốt ngải cứu có tác dụng gì?


Dưới đây là những công dụng chính khi sử dụng liệu pháp đốt ngải cứu, được ghi nhận trong y học cổ truyền và qua thực tế điều trị:


2.1. Giảm đau nhức xương khớp


Một trong những công dụng phổ biến nhất khi nhắc đến đốt ngải cứu có tác dụng gì chính là khả năng giảm đau, kháng viêm, làm ấm xương khớp. Nhiệt từ điếu ngải kết hợp với tinh dầu trong ngải cứu giúp làm giãn mạch, lưu thông máu, giảm đau hiệu quả cho các bệnh lý như:

• Thoái hóa cột sống
  
  
• Đau vai gáy
  
  
• Đau lưng
  
  
• Viêm khớp, đau gối
  
  
• Đau thần kinh tọa
  

2.2. Làm ấm tử cung, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt


Phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh, khí hư lạnh, tử cung hàn… có thể sử dụng phương pháp cứu ngải vùng bụng dưới để điều hòa kinh huyết. Ngải cứu có tính ấm, giúp tăng cường tuần hoàn tại vùng chậu, từ đó giảm co thắt tử cung và cải thiện các rối loạn nội tiết.



2.3. Tăng cường tuần hoàn máu, bổ tỳ vị


Hơ ngải trên các huyệt đạo như Túc tam lý, Quan nguyên, Khí hải… sẽ giúp kích thích khí huyết lưu thông, tăng cường chức năng tiêu hóa, chống lạnh tay chân, giảm mệt mỏi, suy nhược. Đây là cách bổ khí huyết tự nhiên mà không cần dùng thuốc.



2.4. Tăng cường miễn dịch, phòng ngừa bệnh tật


Việc đốt ngải cứu tại các huyệt vị theo chỉ định của Đông y được xem như “châm cứu bằng nhiệt”. Nó giúp kích thích hệ miễn dịch hoạt động mạnh mẽ hơn, phòng chống cảm lạnh, cảm cúm, ho, đau bụng, hen suyễn...



2.5. Hỗ trợ cải thiện giấc ngủ


Người thường xuyên mất ngủ, căng thẳng, rối loạn thần kinh thực vật có thể hơ ngải tại các huyệt như Thần môn, Tam âm giao, Tâm du... để giúp an thần, thư giãn và dễ ngủ hơn. Tinh dầu ngải cứu cũng có khả năng làm dịu hệ thần kinh trung ương.



3. Cơ chế hoạt động của phương pháp đốt ngải cứu


Khi đốt điếu ngải, hơi nóng kết hợp với tinh dầu từ lá ngải sẽ thẩm thấu qua da, tác động vào các huyệt đạo giúp:

• Thông kinh hoạt lạc
  
  
• Hành khí, hoạt huyết
  
  
• Tán hàn, giảm đau
  
  
• Kích thích nội tạng hoạt động tốt hơn
  

Khác với đắp hoặc ăn, phương pháp đốt ngải cứu cho hiệu quả nhanh chóng và tác động sâu hơn, đặc biệt trong các bệnh mạn tính.



4. Hướng dẫn đốt ngải cứu tại nhà

Chuẩn bị:

• 1–2 điếu ngải cứu (mua sẵn hoặc tự cuốn)
  
  
• Bật lửa/gậy hơ ngải
  
  
• Khăn, ly giữ tro tàn
  

Cách làm:

1. Đốt cháy phần đầu điếu ngải.
   
   
2. Hơ cách da 2–3cm, xoay tròn nhẹ hoặc gõ nhẹ trên vùng cần trị liệu.
   
   
3. Mỗi huyệt hơ khoảng 3–5 phút, tối đa 15 phút/lần.
   
   
4. Dừng lại nếu da nóng đỏ hoặc rát.
   

5. Lưu ý khi sử dụng ngải cứu để đốt

• Không để cháy rụi trên da, tránh gây bỏng.
  
  
• Không dùng cho người bị sốt cao, viêm nhiễm cấp tính.
  
  
• Phụ nữ có thai nên hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
  
  
• Tránh dùng tại vùng da mỏng, da bị trầy xước.
  
  
• Mỗi lần nên dùng cách nhật, không quá 5 lần/tuần.
  

6. Ai nên sử dụng phương pháp đốt ngải cứu?


Phù hợp với:

• Người bị đau nhức xương khớp
  
  
• Người hay bị lạnh bụng, rối loạn tiêu hóa
  
  
• Phụ nữ rối loạn kinh nguyệt
  
  
• Người suy nhược, tay chân lạnh
  
  
• Người mất ngủ, căng thẳng
  

Không nên dùng cho:

• Người bị cao huyết áp, nóng trong người
  
  
• Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi
  
  
• Người có bệnh tim mạch nghiêm trọng
  

7. Kết luận


Qua bài viết trên, chắc hẳn bạn đã có cái nhìn đầy đủ về đốt ngải cứu có tác dụng gì. Đây là một phương pháp trị liệu tự nhiên, hiệu quả và tiết kiệm, phù hợp với nhiều đối tượng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa hiệu quả, bạn cần thực hiện đúng cách và chọn ngải cứu sạch, chất lượng.