Y Tế Xét nghiệm Ferritin là gì? – Tìm hiểu về vai trò và ý nghĩa của Ferritin trong cơ thể

Ferritin là một protein quan trọng trong cơ thể, giúp lưu trữ sắt và giải phóng sắt khi cần thiết. Xét nghiệm Ferritin được thực hiện để đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể, từ đó giúp xác định tình trạng thiếu sắt, thừa sắt hoặc các bệnh lý liên quan đến sắt. Bài viết dưới đây sẽ giải thích chi tiết xét nghiệm Ferritin là gì, tại sao nó quan trọng và khi nào nên thực hiện xét nghiệm này.

Ferritin là gì?
Ferritin là một protein trong cơ thể có chức năng lưu trữ sắt. Nó chủ yếu được tìm thấy trong gan, tủy xương, và lách, và một lượng nhỏ cũng tồn tại trong máu. Ferritin hoạt động như một kho dự trữ sắt, giúp cơ thể sử dụng sắt khi cần thiết để tạo hồng cầu, duy trì chức năng các tế bào và các quá trình trao đổi chất.

Ferritin có mối quan hệ chặt chẽ với lượng sắt trong cơ thể. Khi cơ thể có đủ sắt, Ferritin sẽ lưu trữ và giải phóng sắt khi cần thiết. Nếu lượng Ferritin thấp, điều này có thể là dấu hiệu của thiếu sắt, và ngược lại, nếu Ferritin cao, có thể là dấu hiệu của thừa sắt.

Xét nghiệm Ferritin là gì?
Xét nghiệm Ferritin là một xét nghiệm máu dùng để đo mức Ferritin trong cơ thể, từ đó giúp đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Mức Ferritin trong máu là chỉ số quan trọng để xác định tình trạng sắt của cơ thể, đặc biệt trong các trường hợp nghi ngờ thiếu sắt hoặc thừa sắt.

Kết quả của xét nghiệm Ferritin có thể giúp bác sĩ xác định các tình trạng như:

• Thiếu sắt (thiếu Ferritin)
  
  
• Thừa sắt (nồng độ Ferritin cao)
  
  
• Viêm nhiễm mạn tính hoặc bệnh lý về gan, tim, hoặc thận, vì Ferritin cũng là một chỉ số phản ứng viêm (acute phase reactant).
  

Khi nào cần xét nghiệm Ferritin?
Xét nghiệm Ferritin được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ bạn có vấn đề về sắt trong cơ thể, bao gồm các tình trạng sau:

1. Thiếu sắt

• Bạn cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối, da xanh xao, hoặc chóng mặt
  
  
• Bạn có triệu chứng của thiếu máu như khó thở, tim đập nhanh, hoặc tay chân lạnh
  
  
• Bạn có chế độ ăn thiếu sắt, đặc biệt là người ăn chay hoặc người có chế độ ăn kiêng
  

2. Thừa sắt

• Bạn có các dấu hiệu của bệnh huyết sắc tố (hemochromatosis), một tình trạng di truyền khiến cơ thể tích tụ quá nhiều sắt
  
  
• Bạn có bệnh lý về gan hoặc bệnh tim mạch, vì sắt thừa có thể gây hại cho các cơ quan này
  

3. Các bệnh lý viêm nhiễm hoặc các bệnh lý mạn tính

• Các bệnh lý viêm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, bệnh viêm ruột, hay bệnh thận mạn tính có thể dẫn đến mức Ferritin cao do phản ứng viêm trong cơ thể.
  

Xét nghiệm Ferritin giúp bác sĩ không chỉ xác định tình trạng thiếu hoặc thừa sắt mà còn cung cấp cái nhìn tổng quan về sức khỏe của cơ thể.

Chỉ số Ferritin bình thường
Mức Ferritin trong cơ thể có thể thay đổi tùy theo giới tính, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Tuy nhiên, các mức Ferritin tham chiếu thông thường như sau:

• Nam giới: 30 – 400 ng/mL
  
  
• Nữ giới: 13 – 150 ng/mL
  
  
• Trẻ em: 7 – 140 ng/mL
  

Lưu ý rằng các mức này có thể thay đổi tùy vào phương pháp xét nghiệm và phòng thí nghiệm thực hiện. Việc tham khảo bác sĩ và làm xét nghiệm đầy đủ là cách tốt nhất để đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn.

Kết quả xét nghiệm Ferritin và ý nghĩa
Ferritin thấp
Nếu kết quả xét nghiệm Ferritin thấp, điều này thường chỉ ra rằng cơ thể bạn đang thiếu sắt, dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Mệt mỏi kéo dài
  
  
• Da tái nhợt
  
  
• Chóng mặt, nhức đầu
  
  
• Thở dốc khi vận động
  

Thiếu sắt cần được điều trị sớm để tránh các biến chứng nghiêm trọng như suy tim hoặc giảm chức năng miễn dịch.

Ferritin cao
Ferritin cao có thể chỉ ra một số tình trạng sức khỏe, bao gồm:

• Thừa sắt: Nếu nồng độ Ferritin quá cao, có thể bạn mắc phải bệnh huyết sắc tố di truyền, một bệnh di truyền khiến cơ thể tích tụ quá nhiều sắt trong các cơ quan như gan, tim và tụy.
  
  
• Viêm nhiễm hoặc bệnh lý mạn tính: Ferritin cũng có thể tăng cao trong các bệnh lý viêm nhiễm, ung thư, hoặc bệnh lý về gan. Đây là một chỉ số phản ứng viêm (acute phase reactant), có thể tăng cao khi cơ thể bị viêm nhiễm.
  

Khi Ferritin cao, cần tìm hiểu kỹ nguyên nhân để có phương pháp điều trị thích hợp.

Làm thế nào để duy trì mức Ferritin bình thường?
1. Cung cấp đủ sắt cho cơ thể

• Ăn các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, hải sản, rau lá xanh, đậu, và các loại hạt.
  
  
• Kết hợp với vitamin C để tăng cường khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm.
  

2. Tránh bổ sung quá nhiều sắt

• Không tự ý sử dụng các viên bổ sung sắt nếu không có chỉ định từ bác sĩ, vì việc sử dụng quá mức sắt có thể gây thừa sắt và tổn thương các cơ quan như gan và tim.
  

3. Theo dõi sức khỏe định kỳ

• Kiểm tra mức Ferritin định kỳ, đặc biệt nếu bạn có bệnh lý mạn tính, mắc bệnh tim mạch, hoặc có các yếu tố nguy cơ khác.
  

Kết luận
Xét nghiệm Ferritin là một công cụ quan trọng giúp đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể và phát hiện kịp thời các vấn đề về thiếu hoặc thừa sắt. Việc thực hiện xét nghiệm này không chỉ giúp xác định tình trạng thiếu máu mà còn giúp theo dõi và điều trị các bệnh lý liên quan đến sắt, bao gồm bệnh huyết sắc tố và các bệnh lý viêm nhiễm mạn tính.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của thiếu sắt hoặc thừa sắt, hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và làm xét nghiệm Ferritin. Việc duy trì mức Ferritin bình thường sẽ giúp bạn có một cơ thể khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến sắt.