Thuốc gây mê là một phương pháp phổ biến trong y khoa giúp bệnh nhân không cảm thấy đau đớn khi phẫu thuật hoặc thực hiện các thủ thuật y tế. Tuy nhiên, nhiều người lo lắng rằng thuốc gây mê làm giảm trí nhớ và gây ảnh hưởng lâu dài đến não bộ. Vậy thực hư vấn đề này ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 1. Thuốc gây mê ảnh hưởng đến não bộ như thế nào? Thuốc gây mê hoạt động bằng cách ức chế hoạt động của hệ thần kinh trung ương, làm giảm nhận thức và cảm giác đau, giúp bệnh nhân không cảm thấy gì trong quá trình phẫu thuật. Các loại thuốc gây mê phổ biến: Gây mê toàn thân: Thuốc tác động lên toàn bộ não, làm bệnh nhân mất ý thức hoàn toàn. Gây tê cục bộ: Chỉ ảnh hưởng đến một vùng cụ thể trên cơ thể, không gây mất ý thức. Gây mê tĩnh mạch và hít khí: Sử dụng thuốc qua đường truyền tĩnh mạch hoặc khí hít để kiểm soát mức độ gây mê. 2. Thuốc gây mê có làm giảm trí nhớ không? Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc gây mê có thể ảnh hưởng đến trí nhớ tạm thời, nhưng không gây mất trí nhớ vĩnh viễn ở đa số trường hợp. Tác động của thuốc gây mê lên trí nhớ: ✔ Mất trí nhớ tạm thời (Postoperative Cognitive Dysfunction - POCD): Một số người sau khi phẫu thuật có thể gặp tình trạng quên nhanh, mất tập trung, khó ghi nhớ thông tin trong vài ngày đến vài tuần. ✔ Suy giảm nhận thức ở người cao tuổi: Người lớn tuổi có nguy cơ bị ảnh hưởng trí nhớ lâu dài hơn sau khi sử dụng thuốc gây mê. ✔ Không gây mất trí nhớ vĩnh viễn: Ở người trẻ và khỏe mạnh, tác động của thuốc gây mê thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. 3. Vì sao thuốc gây mê có thể gây suy giảm trí nhớ tạm thời? Sau khi phẫu thuật, một số bệnh nhân cảm thấy mơ hồ, lú lẫn, hoặc khó tập trung. Điều này có thể là do: ✔ Thuốc gây mê ảnh hưởng đến hoạt động của não, đặc biệt là vùng hippocampus – khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ. ✔ Tác động của phẫu thuật và căng thẳng: Phẫu thuật là một tác nhân gây căng thẳng cho cơ thể, có thể ảnh hưởng đến chức năng não bộ. ✔ Thiếu oxy và tuần hoàn máu lên não: Một số ca phẫu thuật có thể làm giảm lưu lượng máu lên não, gây suy giảm nhận thức tạm thời. 4. Những ai dễ bị suy giảm trí nhớ sau khi dùng thuốc gây mê? Không phải ai cũng bị ảnh hưởng trí nhớ sau khi gây mê. Một số nhóm có nguy cơ cao hơn, bao gồm: ✔ Người cao tuổi: Khả năng phục hồi trí nhớ sau gây mê ở người lớn tuổi chậm hơn so với người trẻ. ✔ Người có tiền sử bệnh thần kinh: Những người mắc bệnh Alzheimer, Parkinson hoặc sa sút trí tuệ có nguy cơ suy giảm trí nhớ cao hơn. ✔ Người từng trải qua phẫu thuật kéo dài: Thời gian gây mê càng lâu, nguy cơ ảnh hưởng trí nhớ càng cao. 5. Cách giảm thiểu ảnh hưởng của thuốc gây mê đến trí nhớ Nếu bạn lo lắng về tác động của thuốc gây mê lên trí nhớ, có thể áp dụng các biện pháp sau: ✔ Trước phẫu thuật: Thảo luận với bác sĩ về các loại thuốc gây mê an toàn nhất cho bạn. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung omega-3 và vitamin B để hỗ trợ não bộ. Luyện tập thể dục thường xuyên để tăng cường tuần hoàn máu lên não. ✔ Sau phẫu thuật: Nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc để não bộ phục hồi. Rèn luyện trí nhớ bằng cách đọc sách, giải đố, chơi cờ hoặc học kỹ năng mới. Uống đủ nước và ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để giúp phục hồi não bộ nhanh hơn. 6. Khi nào cần gặp bác sĩ? Nếu sau khi phẫu thuật, bạn gặp tình trạng suy giảm trí nhớ kéo dài hơn một tháng, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra. Một số dấu hiệu cần chú ý bao gồm: ✔ Hay quên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày. ✔ Khó tập trung trong thời gian dài, không thể tiếp thu thông tin mới. ✔ Cảm thấy lú lẫn, mất phương hướng hoặc có dấu hiệu sa sút trí tuệ. Kết luận Thuốc gây mê có thể làm giảm trí nhớ tạm thời, đặc biệt là sau phẫu thuật. Tuy nhiên, tác động này thường không kéo dài và có thể được cải thiện bằng chế độ sinh hoạt lành mạnh. Đối với người cao tuổi hoặc những người có tiền sử bệnh thần kinh, việc lựa chọn phương pháp gây mê phù hợp và chăm sóc sức khỏe sau phẫu thuật là rất quan trọng. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu suy giảm trí nhớ nghiêm trọng nào, hãy tìm đến sự tư vấn của bác sĩ để có biện pháp khắc phục kịp thời.
