Trẻ nhỏ như tờ giấy trắng, dễ dàng hình thành thói quen từ môi trường xung quanh. Tuy nhiên, bên cạnh những thói quen tốt, trẻ cũng có thể vô tình “học lỏm” những thói quen xấu gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện. Là cha mẹ, chúng ta cần hiểu rõ, quan sát và có biện pháp uốn nắn kịp thời cho con. Dưới đây là 15 thói quen xấu thường gặp ở trẻ mà cha mẹ nhất định phải giúp con từ bỏ: 1. Mút ngón tay cái: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên ngậm, mút ngón tay cái, đặc biệt khi buồn ngủ, lo lắng. Tác hại: Ảnh hưởng đến sự phát triển răng miệng, gây hô, móm, biến dạng hàm; tăng nguy cơ nhiễm trùng; hình thành thói quen xấu khi trưởng thành. Giải pháp: Nhẹ nhàng nhắc nhở con, cho con ngậm ti giả (đối với trẻ nhỏ), tìm hiểu nguyên nhân gây lo lắng cho con để có biện pháp hỗ trợ phù hợp. 2. Cắn móng tay: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên cắn móng tay, thậm chí cắn đến chảy máu. Tác hại: Gây tổn thương vùng da quanh móng, nhiễm trùng, biến dạng móng; phản ánh tâm lý bất an, lo lắng ở trẻ. Giải pháp: Giúp con giải tỏa căng thẳng bằng các hoạt động vui chơi, thể chất; cắt móng tay cho con gọn gàng; khen ngợi khi con nỗ lực từ bỏ thói quen. 3. Ngoáy mũi: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên dùng tay ngoáy mũi, đặc biệt khi không có người lớn bên cạnh. Tác hại: Gây tổn thương niêm mạc mũi, chảy máu cam, nhiễm trùng đường hô hấp; mất vệ sinh, tạo hình ảnh phản cảm. Giải pháp: Nhắc nhở con dùng khăn giấy khi cần vệ sinh mũi; dạy con rửa tay thường xuyên; giải thích cho con hiểu về tác hại của việc ngoáy mũi. 4. Bứt tóc: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên dùng tay vuốt, xoắn, giật tóc, thậm chí nhổ tóc. Tác hại: Gây rụng tóc, hói đầu, tổn thương da đầu; phản ánh tâm lý căng thẳng, lo âu, buồn chán ở trẻ. Giải pháp: Quan tâm, trò chuyện để hiểu tâm lý của con; tạo môi trường sống vui vẻ, thoải mái; cho con tham gia các hoạt động giải tỏa căng thẳng. 5. Nghiến răng: Biểu hiện: Trẻ nghiến răng ken két khi ngủ, đôi khi nghiến răng cả lúc thức. Tác hại: Mòn men răng, gây đau đầu, rối loạn khớp thái dương hàm. Giải pháp: Đưa con đi khám nha sĩ để được tư vấn; giúp con thư giãn trước khi ngủ bằng cách massage, đọc truyện; hạn chế cho con ăn đồ ngọt trước khi đi ngủ. 6. Sử dụng thiết bị điện tử quá mức: Biểu hiện: Trẻ dành quá nhiều thời gian cho điện thoại, máy tính bảng, tivi. Tác hại: Ảnh hưởng đến thị lực, giảm khả năng tập trung, gây rối loạn giấc ngủ, ít giao tiếp, mất cân bằng trong cuộc sống. Giải pháp: Lập thời gian biểu sử dụng thiết bị điện tử hợp lý; khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoại khóa, vui chơi ngoài trời, giao tiếp với bạn bè, người thân. 7. Thói quen ăn uống xấu: Biểu hiện: Trẻ biếng ăn, ăn vặt quá nhiều, uống nhiều nước ngọt, ăn quá nhanh,... Tác hại: Suy dinh dưỡng, béo phì, thiếu hụt vi chất, rối loạn tiêu hóa, tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính. Giải pháp: Xây dựng thực đơn khoa học, đa dạng món ăn; tạo không khí bữa ăn vui vẻ; giới hạn đồ ăn vặt; khuyến khích con vận động. 8. Nói dối: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên nói dối để che giấu lỗi lầm, trốn tránh trách nhiệm. Tác hại: Mất đi lòng tin của mọi người, ảnh hưởng đến nhân cách sau này. Giải pháp: Tìm hiểu nguyên nhân khiến con nói dối; dạy con về sự trung thực; khen ngợi khi con nói thật; không nên trách phạt con quá nặng nề. 9. Sử dụng ngôn ngữ xấu: Biểu hiện: Trẻ sử dụng những từ ngữ thô tục, nói bậy, nói trống không. Tác hại: Ảnh hưởng đến hình ảnh bản thân; gây khó khăn trong giao tiếp; hình thành thói quen xấu khó bỏ. Giải pháp: Làm gương cho con bằng cách sử dụng ngôn ngữ đẹp; nhắc nhở con sử dụng từ ngữ lịch sự; giải thích cho con hiểu tác hại của việc nói tục. 10. Nói leo: Biểu hiện: Trẻ chen ngang khi người lớn đang nói chuyện; không kiên nhẫn chờ đến lượt mình. Tác hại: Thiếu tôn trọng người khác; gây khó chịu cho người nghe; ảnh hưởng đến kỹ năng giao tiếp. Giải pháp: Dạy con quy tắc giao tiếp cơ bản; kiên nhẫn lắng nghe con nói; khen ngợi khi con biết lắng nghe và chờ đợi. 11. Quậy phá trên bàn ăn: Biểu hiện: Trẻ vừa ăn vừa chơi, ném đồ ăn, không chịu ngồi yên một chỗ. Tác hại: Mất vệ sinh, ảnh hưởng đến người khác; trẻ không tập trung vào bữa ăn, dễ bị nghẹn. Giải pháp: Thiết lập quy tắc rõ ràng trên bàn ăn; tạo không khí bữa ăn vui vẻ nhưng nghiêm túc; không nên cho con xem tivi, chơi điện thoại khi ăn. 12. Hay cáu giận: Biểu hiện: Trẻ dễ dàng nổi nóng, la hét, quấy khóc khi không vừa ý. Tác hại: Ảnh hưởng đến tâm lý, mối quan hệ với mọi người xung quanh. Giải pháp: Giúp con nhận biết và kiểm soát cảm xúc; dạy con cách thể hiện sự giận dữ một cách tích cực (như vẽ tranh, chơi thể thao). 13. Hay chần chừ: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên trì hoãn việc cần làm, để đến phút chót mới bắt tay vào. Tác hại: Ảnh hưởng đến kết quả học tập, làm việc; hình thành thói quen xấu khó bỏ. Giải pháp: Giúp con lập kế hoạch, chia nhỏ công việc; khen ngợi động viên khi con hoàn thành nhiệm vụ. 14. Hay phàn nàn: Biểu hiện: Trẻ thường xuyên than phiền về mọi thứ, luôn cảm thấy không hài lòng. Tác hại: Tạo năng lượng tiêu cực; khó hòa nhập; không ai muốn gần gũi. Giải pháp: Lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của con; dạy con cách nhìn nhận vấn đề tích cực; khuyến khích con tìm kiếm giải pháp. 15. Không biết tự giác: Biểu hiện: Trẻ ỷ lại vào cha mẹ, không tự giác làm việc cá nhân. Tác hại: Thiếu kỹ năng sống tự lập; khó thích nghi với môi trường mới. Giải pháp: Giao cho con những công việc phù hợp với lứa tuổi; dạy con cách tự chăm sóc bản thân; khen ngợi sự cố gắng, tự lập của con. Lời kết: Việc uốn nắn thói quen xấu cho trẻ cần được thực hiện kiên trì, nhất quán và phù hợp với từng độ tuổi. Cha mẹ hãy là người đồng hành, thấu hiểu và kiên nhẫn để giúp con hình thành những thói quen tốt, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện về sau. Cùng AIA tìm hiểu thêm tại: https://www.aia.com.vn/vi/song-khoe/loi-khuyen/tinh-than/thoi-quen-xau.html
